Lastik Raf ve Bekleme Ömrü
Otomobil lastikleri hakkında en çok spekülasyon yapılan konulardan birisi de lastik raf ömrü ve lastiğin bekleme ömrünün ne kadar olduğu konusudur. Şehir efsaneleri ile gerçek teknik verilerin kulaktan kulağa aktarımında oluşan farklılaşmalar ise, araç sahiplerinin yanlış bilgilenmesine sebep olmaktadır.
Lastiklerin raf ömrü ne kadar?
Oto lastik raf ömrü, doğru koşullarda saklanmak şartı ile 8-10 yıl olarak belirlenmiştir. 10 yılın üzerindeki lastikler için üretici firmalar garanti hizmeti vermemektedir. Lastiklerin raf ömrü konusunda aynı bilgiler üretici firmaların web sitelerinde de bulunmaktadır.
Lastik ömrü konusunda, JATMA (Japan Automobile Tyre Manufactures Association = Japon Otomobil Lastiği Üreticileri Derneği) tarafından yapılan açıklama şöyledir:
JATMA (Japon otomobil lastiği üreticileri derneği) tarafından lastiğin ömrü konusunda yapılan açıklama şu şekildedir: “binek ve hafif ticari araçlara yönelik kullanılmış veya kullanılmamış (yedek-stepne dahil) lastikler, üretim tarihinden sonra 10 yaşını doldurmuş ise, gözle görünür herhangi bir hasara veya şekil bozukluğuna sahip olmasa bile yeni lastikler ile değiştirilmelidir)
Aynı şekilde Ankara Ticaret Odası (ATO) da gelen yoğun sorular karşısında lastik raf ömrü konusunda aşağıdaki bildirgeyi yayımlayabilirsiniz.
Lastiğin üretim tarihi nedir?
Otomobil lastikleri, hafif ticari araç lastikleri ve kamyon lastikleri de dahil olmak üzere, üretici firmalar tarafından, lastiklerin üretim tarihleri üzerlerine yazılmaktadır. Ürün üzerinde tarih bilgisi çok daha uzun zamandır yer alıyor olsa da, günümüzde kullanılan ve DOT kısaltması ile gösterilen HAFTA/YIL şeklindeki lastik üretim tarihi bilgisi sistemine 2000 yılında geçilmiştir. Satın almak istediğiniz lastiklerin yanaklarında DOT 2416 şeklinde bu bilgiye yer verilmektedir. Bu örnekteki üretim tarihi bilgisi lastiklerinizin 2016 yılının 24. haftasında üretildiğini göstermekted
Lastiğin üretim tarihi neden önemlidir?
Otomobil lastiği hammaddesi doğal kauçuk olsa da, çeşitli katkı maddelerinin de eklenmesi sayesinde yıpranma, ses ve konfor konusunda farklı kitlelere hitap eden ürünler geliştirilebilmektedir. Ancak gerek doğal kauçuk, gerek lastiğin üretimi aşamasında kullanılan doğal ve sentetik ürünler çevre şartlarından etkilenmekte ve zaman içerisinde deforme olabilmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda, güvenliğiniz açısından belirli tarih aralıkları belirlenmiştir ve üreticiler tarafından bunlardan daha eski tarihli lastiklerin kullanılmaması önerilmektedir.
Eski tarihli lastik kullanılabilir mi?
Lastiğin tarihinin eski olmasının zararları ve riskleri konusunda birçok şehir efsanesi tüketicileri yanlış yönlendirmektedir. Burada en önemli kriter lastiklerin saklama koşulları konusu iken, kullanıcıyı bu konuda bilinçlendiren kaynak sayısı yok denecek kadar azdır.
Örneğin sektörde çok duyulan hatalı bilgilerden birisi de “yatık lastik” kavramıdır. Doğru koşullarda saklanmayan ve hatalı depolama işlemi nedeni ile fiziksel hasar gören ürünler için kullanılan bu terimi, üretim tarihi eski olan ürünler için de kullanan bireyler bulunmaktadır.
Eski tarihli lastikler doğru koşullarda saklandığı sürece, yeni tarihli lastiklerle aynı sonuçları vermektedir. Lastik firmalarının garantileri de, 8 yaşa kadar olan lastikler için fatura tarihinden itibaren 2 yıl olarak (maksimum ürün yaşı 10 yıl) uygulanmaktadır. 10 yaş itibarı ile lastikler görünüşte tamamen sorunsuz dursalar da, esnekliklerini yitirmeye başlarlar. Lastik içerisindeki hava basıncı, aracın ağırlığı ile daha da sıkışır. Yüksek hızda seyir halinde daha esnek bir yapıya ihtiyaç duyulur. 10 yıl ve üzerinde esneklik konusunda problemler yaşanabileceği için üreticiler tarafından daha eski lastiklerin kullanılmaması önerilir.
Lastik raf ömrü neye göre belirlenir?
Oto lastik üretiminde kullanılan bileşenler markalara, desenlere ve coğrafyalara göre değişiklik gösterebilmektedir. Örneğin kış lastikleri ile yaz lastikleri için kullanılan kauçuk ve kimyasal bileşenler birbirinden çok farklıdır. Kış lastikleri 7 derecenin altındaki sıcaklıklarda da esnek diş yapılarını kaybetmeyecekleri alaşım ile üretilirken, yaz lastiklerinde bu durum tam tersidir. Ancak her iki silika karışımı da ultraviyole ışınları, sıcaklık değişimleri ve oksitlenme faktörlerinden etkilenmektedir. Bu nedenle lastik raf ömrü üzerinde en önemli etken lastik saklama koşullarıdır.
Lastiklerin kullanım ömürleri ne kadar?
Araç lastiklerinin kullanım ömrü montaj işleminden itibaren 4-6 yıl arasındadır. Elbette bu değerler, kullanım ile de doğrudan orantılıdır. Lastik diş derinliği gibi faktörler elverişli olduğu sürece lastiklerinizi 6 yıla kadar gönül rahatlığı ile kullanabilirsiniz.
Eski tarihli lastikler neden daha ucuz?
Lastik üretiminde kullanılan başta kauçuk olmak üzere materyallerin büyük bir çoğunluğu ithal edilmektedir. Birçok desenin üretimi de aynı şekilde yurt dışında yapılmakta ve ürünler hazır olduktan sonra Türkiye’ye getirilmektedir.
Lastik fiyatları, üreticilerin uyguladığı liste fiyatları, gümrükte ortaya çıkan vergiler ve döviz kurları gibi birçok faktöre bağlı olarak sürekli güncellenmekte ve değişmektedir. Sürekli değişen bu fiyatlar karşısında, stoklarda hazırda bulunan eski tarihli ürünlerin fiyatları ucuz kalırken, yeni tarihli ürünler daha yüksek fiyatlarla alınmaktadır
Lastik Üretim Tarihi nasıl okunur?
Lastiklerin üretim tarihi, lastiğin yanak kısmında, DOT ile başlayan ifadenin sağında kalan 4 rakamdan oluşur. Son iki rakam lastiğin üretildiği yılı, ilk 2 rakam ise hafta bilgisini bulundurmaktadır.
